Poradniki
Jak i kiedy wypłacić pieniądze z PPK?
Spis treści:
- Pracownicze plany kapitałowe – jak to działa?
- Wypłata środków z PPK – zasady
- Kiedy można wypłacić pieniądze z rachunku PPK?
- Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia – zwrot środków z PPK
- Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia w sytuacji poważnego zachorowania
- Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia na wkład własny
- Wypłata z PPK, gdy skończysz 60 lat
- Jak wypłacić pieniądze z PPK?
- Czy warto rezygnować z PPK?
- Co ze zgromadzonymi środkami w przypadku rezygnacji z dalszego oszczędzania w PPK?
PPK to program wdrażany w Polsce od 2019 r. Obejmuje on pełnoletnich pracowników, którzy muszą odprowadzać obowiązkowe składki emerytalno-rentowe od wynagrodzenia. Powstał on w celu ułatwienia pracownikom oszczędzania na przyszłość. W przypadku osób, które nie ukończyły jeszcze 55. roku życia obowiązuje autozapis do PPK. Można dobrowolnie zrezygnować z udziału w programie, składając odpowiednią deklarację. Jako uczestnik PPK możesz natomiast kontrolować, ile udało Ci się zgromadzić na rachunku PPK, a także wypłacić pieniądze, jeśli ich potrzebujesz.
Pracownicze plany kapitałowe – jak to działa?
Zasada funkcjonowania w PPK jest dość prosta. Wpłaty na rachunek PPK pracownika pochodzą z trzech źródeł: od niego samego, od pracodawcy i od państwa. Jak to dokładnie wygląda?
Pracownik co miesiąc przeznacza na PPK 2% swojego wynagrodzenia brutto (pobierane automatycznie z pensji netto). Może także zadeklarować finansowanie wpłaty dodatkowej – w wysokości do 2% wynagrodzenia (łącznie maksymalnie 4%). Ponadto, jeśli Twoje zarobki nie przekraczają 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, masz możliwość obniżenia wpłaty podstawowej – do 0,5% wynagrodzenia.
Pracodawca jest zobowiązany do finansowania wpłat podstawowych do PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia pracownika. Może także zdecydować o finansowaniu wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wynagrodzenia (łącznie maksymalnie 4%). Wszystkie te wpłaty pochodzą ze środków własnych pracodawcy.
Do oszczędności zgromadzonych przez pracownika i pracodawcę na rachunku PPK dokłada się też państwo. Uczestnik PPK otrzymuje 250 zł wpłaty powitalnej (w zamian za dokonanie wpłat za co najmniej 3 miesiące) i 240 zł dopłaty rocznej raz w roku. Aby otrzymać dopłatę roczną, należy wpłacić na rachunek PPK w ciągu roku co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnik, którego wpłaty podstawowe są niższe niż 2%, musi zgromadzić co najmniej 25% tej kwoty.
W założeniu PPK ma pomagać w budowaniu tzw. poduszki finansowej i gromadzeniu dodatkowych środków na emeryturę. Nie musisz jednak czekać tak długo, aby wypłacić pieniądze z programu. Poniżej wyjaśniamy, jak wypłacić pieniądze z PPK także przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Wypłata środków z PPK – zasady
Pracownicze Plany Kapitałowe gwarantują prywatność środków zgromadzonych na koncie uczestnika. Podlegają one dziedziczeniu oraz podziałowi w przypadku rozwodu. Ponadto jako uczestnik PPK możesz w dowolnym czasie:
- dokonać zwrotu środków zgromadzonych na jego rachunku PPK bez podawania przyczyny;
- dokonać wypłaty do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku swojej choroby, a także choroby dziecka lub współmałżonka;
- dokonać wypłaty do 100% środków zgromadzonych na rachunku PPK w celu przeznaczenia na wkład własny przy zaciąganiu kredytu hipotecznego.
Co ważne, wypłata środków z PPK wcale nie równa się rezygnacji z programu. Możesz wypłacić pieniądze, a następnie nadal gromadzić kolejne oszczędności na swoim koncie z dopłatami państwa i pracodawcy.
Kiedy można wypłacić pieniądze z rachunku PPK?
Ze względu na to, że oszczędności gromadzone w ramach PPK są własnością uczestnika, wypłata środków jest możliwa w każdej chwili. Warto jednak wiedzieć, że wcześniejsza wypłata środków z PPK (przed 60. rokiem życia) niesie za sobą pewne konsekwencje.
Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia – zwrot środków z PPK
Możesz dokonać wypłaty środków przed 60. rokiem życia w ramach tzw. zwrotu. W przypadku zwrotu na Twoje konto bankowe nie wpłynie jednak 100% zgromadzonego kapitału. Jeżeli uczestnik dokonuje wypłaty w formie zwrotu, otrzymuje jedynie wartość:
- swoich wpłat,
- 70% wpłat pracodawcy.
Ponadto z wypłaty automatycznie będzie potrącony 19% podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez fundusz (nazywany też podatkiem od dochodów kapitałowych). Decydując się na zwrot środków, tracisz więc dopłaty państwowe, ale takie środki można wypłacić w każdej chwili i przeznaczyć na dowolny cel. Część wpłat pracodawcy (30%) również nie jest wypłacana, ale trafiają one do ZUS, a następnie będą Ci wypłacone w postaci emerytury.
Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia w sytuacji poważnego zachorowania
Z pieniędzy zgromadzonych na PPK możesz też skorzystać, gdy poważnie zachorujesz Ty, Twoje dziecko lub Twój małżonek. Ustawa o PPK definiuje poważne zachorowanie jako:
- całkowitą niezdolność do pracy
- umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności
- niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat,
- zdiagnozowanie jednej z jednostek chorobowych wymienionych w art. 2, ust. 1, pkt. 23 Ustawy (obowiązuje osobny katalog dla osoby dorosłej i dziecka).
Oznacza to, że wypłata funduszy z PPK na określonych poniżej warunkach jest możliwa tylko w przypadku wystąpienia którejś z powyższych okoliczności.
Jeśli wypłacasz pieniądze z PPK w sytuacji poważnego zachorowania, to:
- możesz skorzystać z 25% środków w PPK,
- nie musisz zwracać pieniędzy do PPK,
- nie poniesiesz żadnych opłat przy wypłacie.
Wypłata środków w sytuacji poważnego zachorowania jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wypłata z PPK przed 60. rokiem życia na wkład własny
Możesz także wypłacić środki zgromadzone na rachunku PPK w całości, jeśli zamierzasz przeznaczyć je na wkład własny przy zaciąganiu kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe. W takim przypadku konieczny jest jednak zwrot środków do PPK w ciągu 15 lat. Ponadto z tej możliwości mogą skorzystać tylko ci uczestnicy, którzy w dniu złożenia wniosku o wypłatę środków nie ukończyli 45 lat.
Jeśli zechcesz wypłacić środki na wkład własny, nie poniesiesz żadnych opłat. Wypłata środków na wkład własny jest także zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ale pod pewnymi warunkami. Jeśli:
- nie zwrócisz pieniędzy na swoje PPK,
- zaczniesz spłatę środków dopiero po 5 latach,
- nie skończysz zwracać pieniędzy na swoje PPK w ciągu 15 lat,
- zapłacisz 19% podatku od zysków kapitałowych. W tym przypadku podatek nie jest pobierany przez instytucję finansową, która prowadzi Twoje PPK, a więc masz obowiązek rozliczyć go samodzielnie.
Wypłata z PPK, gdy skończysz 60 lat
Kiedy ukończysz 60 lat, możesz wypłacić całość środków z PPK. Dostępne są dwie metody wypłaty:
- 25% środków jednorazowo, a pozostała część w co najmniej 120 ratach wypłacanych co miesiąc.
- całość środków w co najmniej 120 ratach wypłacanych co miesiąc.
Jedynie wtedy, gdy kwota raty będzie mniejsza niż 50 zł, całość pieniędzy otrzymasz jednorazowo. W powyższych przypadkach wypłata po ukończeniu 60 roku życia jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od zysków kapitałowych. Jeśli jednak zechcesz otrzymać zgromadzone środki w mniej niż 120 ratach, będziesz musiał zapłacić podatek od zysków kapitałowych.
Przykład
Pani Marzena po 20 latach oszczędzania zgromadziła na swoim rachunku PPK 120 000 zł. Po ukończeniu 60. roku życia zleciła wypłatę środków. Zdecydowała, że chce otrzymać jednorazową wypłatę w wysokości 25% zgromadzonej kwoty i otrzymała przelew na 30 000 zł. Pozostałe zgromadzone środki będą jej wypłacane w ratach przez kolejne 10 lat – po 750 zł miesięcznie. Dzięki temu nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych.
Jak wypłacić pieniądze z PPK?
Zgodnie z zapisami Ustawy o PPK (art. 97) „Wypłata środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK następuje wyłącznie na złożony wybranej instytucji finansowej wniosek”. Oznacza to, że nawet po ukończeniu 60 roku życia przez uczestnika środki nie są wypłacane automatycznie – trzeba w tym celu złożyć odpowiednią dyspozycję w instytucji finansowej prowadzącej Twój rachunek PPK, podając numer rachunku do wypłaty środków.
Pamiętaj, że wyplata nie oznacza rezygnacji z dalszego oszczędzania. Rachunek uczestnika PPK nadal będzie działać, a w związku z tym będzie na niego trafiać część Twoich dochodów wraz z dopłatami od pracodawcy i państwa. Jeśli chcesz zrezygnować z tej formy oszczędzania, musisz złożyć osobny dokument u swojego pracodawcy. Deklarację o rezygnacji z dokonywanych wpłat do PPK także można złożyć w każdej chwili.
Czy warto rezygnować z PPK?
Zastanawiasz się, czy oszczędzanie w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych mi się opłaca. Dopłaty od pracodawcy i od państwa sprawiają, że oszczędności rosną znacznie szybciej niż przy samodzielnym odkładaniu, np. na konto oszczędnościowe. Nawet dokonanie wcześniejszej wypłaty środków, czyli tzw. zwrotu, pozwala skorzystać z części dopłat.
Jeśli nie masz zaufania do tej formy gromadzenia kapitału, możesz więc dokonywać regularnych wypłat zgromadzonych środków i nadal na tym zyskiwać. Decyzja o rezygnacji z dalszego oszczędzania w PPK powinna być jednak podejmowana indywidualnie.
Co ze zgromadzonymi środkami w przypadku rezygnacji z dalszego oszczędzania w PPK?
Nawet jeśli zrezygnujesz z PPK, Twoje zgromadzone dotychczas środki nie przepadają. Ustawa o PPK mówi, że: „W przypadku, gdy uczestnik PPK zrezygnował z oszczędzania w PPK albo ustało zatrudnienie uczestnika PPK w podmiocie zatrudniającym, który w jego imieniu i na jego rzecz zawarł umowę o prowadzenie PPK, środki pozostają na rachunku PPK uczestnika PPK do czasu wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu.”
Oznacza to, że możesz nadal swobodnie dysponować swoimi oszczędnościami i w każdej chwili dokonać wypłaty. Ta sama sytuacja ma miejsce, gzy zakończysz współpracę z dotychczasowym pracodawcą.
Podsumowanie
- Pracownicze Plany Kapitałowe gwarantują prywatność zgromadzonych środków i możliwość ich wypłaty w każdej chwili. Wcześniejsza wypłata może się jednak wiązać z utratą części dopłat.
- Możliwa jest wypłata całości środków z PPK na cele mieszkaniowe (wkład własny przy kredycie hipotecznym) oraz ich części w sytuacji poważnego zachorowania bez utraty dopłat od państwa i pracodawcy.
- Wypłata całości środków zgromadzonych na swoim rachunku PPK bez żadnych potrąceń jest też możliwa po ukończeniu 60 roku życia.
- Aby wypłacić środki zgromadzone w PPK na swoje konto osobiste, wystarczy złożyć odpowiednią dyspozycję w instytucji finansowej, która prowadzi rachunek PPK.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Stan swoich oszczędności możesz monitorować przez serwis MojePPK. Do serwisu można się zalogować poprzez profil zaufany lub za pomocą utworzonego w nim konta. Nie pozwala on jednak na składanie dyspozycji dotyczących wypłat.
Oszczędności z PPK można przeznaczyć na dowolny cel. Można za ich pomocą sfinansować dowolny wydatek lub też wpłacić je na konto oszczędnościowe czy też lokatę w banku. Wyjątkiem jest wypłata środków na cele mieszkaniowe, którą trzeba przeznaczyć na wkład własny przy zaciąganiu kredytu hipotecznego.
Wszystko zależy od tego, kiedy i w jakich okolicznościach wypłacasz środki. Po ukończeniu 60. roku życia możesz otrzymać całą zgromadzoną kwotę bez potrąceń, o ile zgodzisz się na rozłożenie wypłaty na co najmniej 120 rat. W każdej chwili możesz też wypłacić całość zgromadzonych środków, jednak z potrąceniem dopłat od państwa i części dopłat od pracodawcy.
Tak naprawdę wypłacając fundusze z PPK, nawet przed ukończeniem 60. roku życia, nic nie tracisz. Otrzymasz bowiem całość swoich wpłat i część wpłat dokonanych przez pracodawcę. Jedyne potrącenie, które może Cię spotkać, to podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%.
Zwrócić trzeba tylko pieniądze wypłacone z PPK na wkład własny. Zwrot środków nie może się rozpocząć później niż 5 lat od dnia takiej wypłaty, a na zwrot całości środków uczestnik PPK ma maksymalnie 15 lat.