RRSO - co to jest i jak je obliczyć?

Poradniki

RRSO – co to jest i jak je obliczyć?

Magda Habel
Magda HabelZaktualizowano: 2025-03-06
RRSO to pojęcie, które bardzo często pojawia się w kontekście kredytów – w reklamach, przy porównaniach ofert, w wypowiedziach ekspertów kredytowych. To wskazuje jednoznacznie, i słusznie, że wskaźnik jest bardzo ważny. Co to jest RRSO? Jak można je łatwo wyliczyć? Jakie jeszcze czynniki są ważne podczas starania się o kredyt?  Wyjaśniamy.

Większość klientów banków przed zaciągnięciem zobowiązania nie sprawdza, jaki będzie całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta. Skupiają się na tym, jakie jest oprocentowanie kredytu i często błędnie szacują przez to swoje wydatki. W związku z tym banki zaczęły podawać wysokość RRSO, aby klienci byli lepiej poinformowani jeszcze przed złożeniem wniosku o finansowanie. 

Czym jest RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania)?

RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania, to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta wyrażony jako wartość procentowa. Jest to wskaźnik, który ułatwia wybór najkorzystniejszej oferty, ponieważ pokazuje, ile faktycznie będzie kosztowało zaciągnięcie zobowiązania w banku. Wskaźnik RRSO w ofertach banków pojawił się, aby ich klienci byli lepiej poinformowani o warunkach kredytowania. Dzięki temu ryzyko tego, że koszty ich zaskoczą, zostaje zminimalizowane. 

Do podawania RRSO zobowiązane są nie tylko banki, ale również instytucje finansowe udzielające tzw. chwilówek. Wskazuje to ustawa o kredycie konsumenckim.

Obliczenie RRSO nie jest skomplikowane i przebiega tak samo dla kredytu hipotecznego, standardowego kredytu gotówkowego i tzw. chwilówki.

Wskaźnik RRSO zawiera sumy wszystkich opłat ponoszonych przez kredytobiorcę, w tym: 

  • wysokość oprocentowania kredytu, 
  • ubezpieczenie, 
  • prowizje, 
  • opłaty bankowe naliczane za udzielenie kredytu.

Co wpływa na wysokość RRSO? 

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) może się znacznie różnić w zależności od rodzaju finansowania oraz warunków oferty. W niektórych przypadkach RRSO wynosi zaledwie kilka procent, ale zdarzają się również pożyczki z wartością przekraczającą kilkaset procent. Co ma największy wpływ na wysokość tego parametru? 

  • Rodzaj instytucji finansowej

Banki zazwyczaj oferują niższe RRSO niż firmy pożyczkowe, ponieważ mają bardziej restrykcyjne procedury oceny zdolności kredytowej klientów. Firmy pozabankowe, udzielając szybkich pożyczek bez dokładnej weryfikacji historii kredytowej, często rekompensują swoje ryzyko wyższymi kosztami.

  • Okres spłaty

Na ogół im dłuższy okres kredytowania, tym niższe RRSO. Kredyty długoterminowe, np. hipoteczne, mają niższe RRSO niż te gotówkowe czy chwilówki, które są udzielane na krótszy czas i wiążą się z wyższymi kosztami.

  • Forma zabezpieczenia kredytu

Kredyty zabezpieczone, np. hipoteczne czy samochodowe, mają niższe RRSO niż kredyty gotówkowe (ze względu na mniejsze ryzyko banku). 

  • Warunki rynkowe

Banki dostosowują swoje oferty do aktualnej sytuacji gospodarczej, inflacji oraz polityki pieniężnej. Wzrost stóp procentowych czy niepewność gospodarcza mogą prowadzić do wyższego RRSO. Z kolei stabilne warunki ekonomiczne sprzyjają korzystniejszym ofertom kredytowym pod tym kątem.

  • Polityka cenowa banków i promocje

Poszczególne banki mogą w tym samym czasie proponować różne warunki finansowania. Czasami są dostępne specjalne promocje, które obniżają koszty kredytu, a to wpływa na niższe RRSO.

  • Regulacje prawne – przepisy ograniczają maksymalne koszty kredytowe, co wpływa na poziom RRSO. Wprowadzone limity chronią konsumentów przed nadmiernym zadłużeniem. Zapobiegają też ofertom o zbyt wysokich kosztach.

Wysokość RRSO zależy przede wszystkim od kosztów związanych z kredytem oraz długości okresu spłaty, ale na jego poziom wpływają również warunki rynkowe, regulacje prawne oraz polityka cenowa konkretnych banków i firm pożyczkowych. 

Ważne! Maksymalne oprocentowanie kredytów i pożyczek jest określone w Kodeksie cywilnym i nie może przekroczyć dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP oraz 3,5 punktu procentowego. Taki limit ma na celu przeciwdziałanie lichwie. Z kolei rzeczywista roczna stopa oprocentowania obejmuje nie tylko oprocentowanie, ale także prowizje i inne opłaty wynikające z umowy. W związku z tym nie da się jej jednoznacznie ograniczyć w taki sam sposób jak oprocentowania.

Czy da się obniżyć wysokość RRSO? 

Istnieje kilka sposobów na obniżenie Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania. Jednym z najprostszych rozwiązań jest wydłużenie okresu kredytowania. Dlaczego? Im dłuższy czas spłaty, tym niższe RRSO (ale ogólne koszty zobowiązania mogą być wtedy wyższe). Warto również szukać ofert z zabezpieczeniem, np. kredytów hipotecznych lub samochodowych, które mają niższe oprocentowanie niż kredyty gotówkowe.

Kolejną możliwością jest skorzystanie z promocyjnych ofert bankowych, w ramach których instytucje finansowe okresowo obniżają oprocentowanie lub rezygnują z prowizji. Warto też negocjować warunki kredytu, zwłaszcza jeśli masz dobrą historię i wysoką zdolność kredytową – bank może Ci wówczas zaoferować lepsze warunki.

Obniżenie dodatkowych kosztów, takich jak ubezpieczenie kredytu czy prowizja za udzielenie finansowania, również może wpłynąć na niższe RRSO.

Przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu zobowiązania dobrze jest porównać oferty różnych banków i instytucji finansowych, aby wybrać tę najkorzystniejszą. Refinansowanie istniejącego kredytu, czyli przeniesienie go do innej instytucji z lepszymi warunkami, to także sposób na obniżenie kosztów.

Jak obliczyć RRSO, czyli całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta?

Rzeczywistą roczną stopę oprocentowania kredytu oblicza się na podstawie jednolitego wzoru. Korzystają z niego banki i firmy pożyczkowe, ale jest to reguła zapisana w przepisach i dostępna dla każdego. Możesz więc samodzielnie obliczyć RRSO, jeśli masz kompletne informacje dotyczące wybranego produktu.

We wzorze:

  • K to numer kolejnej wypłaty transzy,
  • K’ to numer kolejnej raty wpłacanej przez kredytobiorcę lub wnoszonych opłat,
  • AK to kwota wypłacanej transzy,
  • A’K’ to kwota spłaty raty kredytu lub kosztów,
  • Σ to suma,
  • m to numer ostatniej transzy,
  • m’ to numer ostatniej raty wpłacanej przez kredytobiorcę lub wnoszonych opłat,
  • tK to okres (w latach lub ułamkach lat), między dniem wypłaty pierwszej transzy a dniem wypłaty o symbolu K),
  • tK’ to okres (w latach lub ułamkach lat), między dniem wypłaty pierwszej transzy a dniem spłaty lub wniesienia opłat o symbolu K’,
  • i to wysokość RRSO.

Obliczenie RRSO jest skomplikowaną operacją i wymaga znajomości ustawy. Lepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z kalkulatora RRSO, który poda rzeczywistą roczną stopę oprocentowania w kilka sekund. Warto posiłkować się takimi narzędziami przypadku analizy kosztu kredytu konsumenckiego, kosztu pożyczek gotówkowych i innych zobowiązań.

Co jest istotniejsze: oprocentowanie kredytu czy wskaźnik RRSO?

Wskaźnik RRSO jest istotniejszy niż samo oprocentowanie kredytu, ponieważ uwzględnia wszystkie koszty związane z pożyczką, a nie tylko oprocentowanie nominalne. Oprocentowanie kredytu określa jedynie koszt odsetek, natomiast RRSO obejmuje również:

  • prowizje,
  • opłaty administracyjne,
  • ubezpieczenie,
  • inne dodatkowe koszty, które mogą znacząco wpłynąć na całkowitą kwotę do spłaty.

Banki często reklamują kredyty z niskim oprocentowaniem, ale ukryte opłaty mogą sprawić, że rzeczywisty koszt zobowiązania będzie wyższy niż Ci się wydaje. W związku z tym przy porównywaniu ofert finansowych warto kierować się przede wszystkim wysokością RRSO. Ten wskaźnik daje pełny obraz kosztów kredytu dla poszczególnych ofert kredytowych.

Czy zobowiązania z niższym RRSO zawsze są korzystniejsze?

Wskaźnik RRSO jest uzależniony od kwoty kredytu. Wpływa na niego też okres spłaty kredytu. Inne będzie RRSO, gdy wybierzesz raty równe, a inne, gdy raty kredytu są malejące. Różnice są wyraźne również wtedy, gdy porówna się różne rodzaje zobowiązań. Dla kredytów hipotecznych, które mają długi okres spłaty, występuje niskie RRSO. Natomiast rzeczywista stopa oprocentowania przy krótkim kredycie konsumenckim czy chwilówce może wynosić nawet kilka tysięcy procent.

RRSO w reklamie a całkowita kwota kredytu w rzeczywistości

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania powinna pokazywać całkowity koszt kredytu, jednak w reklamach często jest przedstawiana w sposób korzystniejszy dla instytucji finansowej.

Przykładowo, w przypadku kredytów hipotecznych rzeczywiste koszty zależą od wielu czynników, takich jak wkład własny, wartość nieruchomości czy zdolność kredytowa klienta. RRSO podawane w reklamach to jedynie przykład, a nie gwarantowana oferta, którą otrzymasz. Ostateczne warunki bank ustali bowiem dopiero po analizie Twoich dokumentów.

Co więcej, RRSO określa koszty kredytu w dniu jego zawarcia. Zmiany stóp procentowych mogą znacząco wpłynąć na wysokość rat i całkowity koszt zobowiązania, zwłaszcza w przypadku długoterminowych kredytów. 

Zerowa wartość RRSO – czy to możliwe?

Oferty z RRSO 0% często pojawiają się przy kredycie konsumenckim. Czy w takim wypadku całkowity koszt kredytu wynosi 0 zł? Tak, ale pod warunkiem, że wysokość RRSO została obliczona uczciwie. Pamiętaj, że definicja rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania uwzględnia oprocentowanie nominalne oraz ściśle określone koszty i opłaty. Gdy zaciągasz kredyt gotówkowy lub robisz zakupy na raty w kredycie konsumenckim, sprawdź dokładnie jego warunki. Uzyskanie zerowego RRSO może być uzależnione od wielu różnych czynników np. terminowej spłaty, wysokości pożyczki itp.

Jak wykonać porównanie kredytów na podstawie RRSO?

Wiesz już, że rzeczywista roczna stopa oprocentowania zależy od wielu czynników. Niższe RRSO wcale nie musi oznaczać tańszego kredytu, ponieważ jest to wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu, obliczana na podstawie najkorzystniejszych danych. Jedyny sposób na dokonanie obiektywnej analizy to porównanie pożyczek na ten sam okres kredytowania, z takim samym oprocentowaniem i sposobem spłaty.

Aby szybko i dokładnie przeanalizować koszty kredytu w różnych bankach, warto skorzystać z serwisu sprawdzonekonto.pl. Na podstawie rankingów i porównań przygotowanych przez ekspertów sprawdzisz nie tylko oprocentowanie i wysokość RRSO, ale dowiesz się o wszystkich dodatkowy opłatach i warunkach udzielenia pożyczki.

RRSO to nie jedyny sposób oceny warunków kredytu

RRSO jest podawane w reklamach pożyczek i często na jego podstawie ocenia się atrakcyjność oferty. Jednak wskaźnik RRSO nie jest jedynym sposobem, by ocenić realne koszty kredytu. Zdecydowanie warto też porównać oprocentowanie, wysokość miesięcznych rat i analizować opłaty, które bank będzie pobierał za udzielenie kredytu.

Trzeba wziąć również pod uwagę to, że korzystny kredyt to taki, który spłaca się bez dużego wysiłku. Wysokość rat, okres spłaty i dobre ubezpieczenie to czynniki, które wpłyną na Twój komfort podczas spłacania zobowiązania. W każdym przypadku powinny być one dostosowane do Twoich możliwości finansowych, aby nadmiernie nie obciążały Cię finansowo i psychicznie. 

Podsumowanie

  • RRSO to rzeczywista roczna stopa oprocentowania, czyli współczynnik, który podaje koszty kredytu w stosunku rocznym.
  • Rzeczywista roczna stopa procentowa to rzetelna informacja o kosztach zobowiązań z krótkim okresem kredytowania (bo przy tych dłuższych RRSO może się wielokrotnie zmienić po uzyskaniu kredytu).
  • Okres kredytowania ma wpływ na wskaźnik RRSO. Przy krótkoterminowych pożyczkach będzie on znacznie wyższy niż przy kredycie hipotecznym.
  • Aby porównać oferty różnych banków na podstawie RRSO kredytu. Trzeba wybrać pożyczki na dokładnie takich samych warunkach i na taki sam okres.
  • Obowiązek przedstawienia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania banki mają wyłącznie w przypadku ofert skierowanych do klientów indywidualnych. W przypadku kredytów gotówkowych, hipotecznych i leasingów dla firmy jest podawane tylko oprocentowanie.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

1
Jakie RRSO jest korzystne?

Najkorzystniejsze jest oczywiście RRSO 0%, które zwykle dotyczy zakupów ratalnych. Przyjęło się jednak, że im niższe RRSO, tym tańszy kredyt. Jeśli chcesz porównać kredyty na podstawie RRSO, musisz jednak wybrać oferty kredytu na tych samych warunkach. Wówczas porównanie będzie rzetelne.

2
Obliczanie RRSO - kalkulator czy wzór?

Zdecydowanie łatwiej będzie skorzystać z kalkulatora, ponieważ wzór jest skomplikowany i dla laika może być niejasny. Do wzoru podstawiane są dane tj. numer ostatniej wypłaty raty kredytu czy numer kolejny ostatniej spłaty. Nie wystarczy sama kwota kredytu, okres spłaty lub wnoszonych opłat z tytułu udzielenia pożyczki.

3
Czy kwota kredytu ma wpływ na wysokość RRSO?

Tak, ponieważ im wyższa jest kwota kredytu, tym większe mogą być koszty brane pod uwagę podczas obliczania RRSO.

4
Jakie jest korzystne RRSO dla kredytu hipotecznego?

Ze względu na długi okres kredytowania RRSO w kredycie hipotecznym zwykle jest niskie. Jednak kiedy zaciągamy kredyt hipoteczny warunki ustalane są indywidualnie i są uzależnione od zdolności kredytowej czy wysokości wkładu własnego.

5
Czy wysokość RRSO uwzględnia wszystkie koszty kredytu?

Zgodnie z zapisem ustawy tak powinno być. Ale całkowita kwota kredytu może zostać powiększona o inne, nieujęte w ustawie opłaty. Poza tym jest wskaźnik podawany w stosunku rocznym, który może zmienić się w zależności od wysokości stóp procentowych.

6
Co to jest RRSO 120%?

W tym przypadku 120% to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta wyrażony jako wartość procentowa kredytu w stosunku rocznym. Jednak podanie samego RRSO nie świadczy o tym, że kredyt jest tani czy drogi. Wysokość RRSO jest uzależniona od rodzaju, kwoty i oprocentowania kredytu. Forma spłaty oraz brak dodatkowych opłat to kolejne czynniki, które określają wysokość RRSO.

Magda Habel
Magda Habel
Dziennikarka z kilkunastoletnim stażem, współpracujący z ogólnopolskimi mediami. Od dekady jest aktywnym przedsiębiorcą w sektorze B2B i inwestorem. Jest praktykiem, co sprawia, że wszystkie zawiłości produktów bankowych i kwestii podatkowych potrafi wyłożyć zrozumiałym i prostym językiem. Chętnie testuje nowości i nieustannie poszukuje nowych, atrakcyjnych promocji bankowych.
Uśmiechięta paraSprawdź wszystkie oferty kont osobistych

19 banków w jednym miejscu!

Porównaj konta